Wonen in de wijk onder de loep

​Sociale investeringen, architectuur en ruimtelijke planning kunnen een rol spelen bij het creëren van een leefbare woonomgeving in wijken. Dat toont een nieuwe sociaal-ruimtelijke studie aan die de provincie Vlaams-Brabant het voorbije jaar liet uitvoeren in drie sociale woonwijken in Hoeilaart, Opwijk en Meise.

Architectuurwijzer en Simply Community voerden, in samenwerking met lokale woonmaatschappijen en betrokken gemeenten en in opdracht van de provincie Vlaams-Brabant, een sociaal-ruimtelijk onderzoek uit naar het wonen en leven in drie sociale woonwijken in Vlaams-Brabant: Sloesveld in Hoeilaart, Konkelgoed/Blocksweide in Opwijk en Oppem in Meise.

In deze studie werkten een ruimtelijk expert en een antropologische wetenschapper samen. De ruimtelijk expert bestudeert de vormgeving van elke wijk, zoals de inplanting van de gebouwen, het wegennetwerk en de relatie tussen het huis en de straat. De antropologische onderzoeker peilde vooral naar de kijk van de bewoners op hun wijk en hoe ze er het leven ervaren.

“Het belang van een aangename woonomgeving staat sinds de coronapandemie met stip bovenaan”, zegt Gunther Coppens, gedeputeerde voor wonen. “De onderzoeksresultaten leidden tot nieuwe inzichten in elke wijk en tonen aan dat sociale investeringen, maar ook architectuur en ruimtelijke planning een positieve impuls kunnen geven kunnen aan de woon- en leefkwaliteit van alle bewoners.”

In de wijk Oppem in Meise blijken sterke burenconnecties te bestaan en pleiten de onderzoekers voor inzet op meer en kwalitatievere buitrenruimtes, zoals een zitbank, een speelpleintjes of groene zones om het ontmoeten doorheen de wijk te versterken.

Voor de wijk Sloesveld in Hoeilaart stellen de onderzoekers voor om aan de slag te gaan met de leegstaande garageboxen op het gelijkvloers. Door de garagepoorten weg te halen en daar een andere functie aan te geven, zoals een ontmoetingsruimten, zorgt men voor de opwaardering van het straatbeeld. En tegelijkertijd ook voor de verhoging van de levendigheid van de plint, de zone van de gelijkvloerse verdieping, van de woonblok omdat er meer passage is of zelfs de mogelijkheid om een groene voortuin te organiseren.

Voor de wijk Konkelgoed in Opwijk adviseren ze om de grondige renovatie van de grotere woonblok aan te grijpen om de beleving en het comfort van de toekomstige bewoners te verhogen. Hiertoe kunnen de gangen uitgewerkt worden als extra ‘leefgangen’.

In alle drie de wijken blijkt dat het samenleven in een diverse groep een uitdaging is. De onderzoekers sloten het onderzoek dan ook af met bijkomende aanbevelingen rond sociale investeringen met een aantal concrete voorbeelden en handvaten om lokaal aan de slag te gaan bij toekomstige ontwikkelingen.

“We hopen direct of indirect een bijdrage te hebben geleverd aan het leven of werk in de buurt van al de betrokken respondenten. Ook dank aan de provincie Vlaams-Brabant om een studie naar ‘het kleine ontmoeten’ in de buurt ter harte te nemen”, besluiten onderzoekers Peggy Totté van Architectuurwijzer en Ruth Soenen van Simply Community.

​Meer info: De resultaten van de studie en het studierapport met de aanbevelingen