Vrijlating van jonge wulpen in Vlaams-Brabant

De wulpenpopulatie in Vlaanderen staat onder grote druk, met een dramatische afname van het aantal broedparen. In het kader van een duurzaam biodiversiteitsproject zet Natuurpunt zich met de steun van Provincie Vlaams-Brabant sinds 2020 in om de wulpen in Vlaams-Brabant te beschermen. Dit voorjaar kon het Natuurhulpcentrum Oudsbergen 11 eieren uitbroeden. De jonge wulpen werden vanmiddag vrijgelaten in de Paddepoel in Glabbeek.
​

Dalende populatie

De Europese wulpenpopulatie is sinds de jaren 80 met 30-49% gedaald (BirdLife International, 2015) en staat op de Europese Rode Lijst als 'kwetsbaar' (BirdLife International, 2017). De Vlaamse populatie is in 20 jaar tijd meer dan gehalveerd. In de jaren 2000 werden er nog 500-600 broedparen geschat, terwijl er in 2017-2018 nog slechts 170-230 broedparen overbleven (Vermeersch et al., 2020). De wulp staat sinds 2016 op de Vlaamse Rode Lijst als 'bedreigd' (Devos et al., 2016).

Bescherming van wulpen in Vlaams-Brabant

“In Vlaams-Brabant broedden sinds het begin van de jaren 90 ongeveer 15-20 paar wulpen in de valleien van de Gete en de Velpe. Daar worden ze nu geconfronteerd met nieuwe uitdagingen om te overleven: de wulpen krijgen hun eieren niet meer tijdig uitgebroed tussen de vele landbewerkingen als mesten, slepen, maaien, … Bloemrijke graslanden verdwijnen, de valleien verdrogen en roofdieren proberen hun eieren op te eten”, zegt Griet Nijs (Natuurpunt Studie).

“Sinds 2020 werkt Natuurpunt actief aan het verbeteren van het broedsucces door nesten in kaart te brengen en te beschermen in Vlaams-Brabant. Hiervoor wordt samengewerkt met meer dan 20 lokale landbouwers. Een mooi voorbeeld van een positieve samenwerking tussen landbouw en natuur. In vijf jaar konden 60 nesten in kaart gebracht worden, opgevolgd en waar mogelijk beschermd. Ondanks deze inspanningen blijft het broedsucces laag, met slechts 4 grootgebrachte jongen in vijf jaar tijd. Om een stabiele populatie te behouden, zouden jaarlijks 8-10 jongen groot moeten worden in Vlaams-Brabant.”

Door het aanhoudende slechte weer kwamen dit voorjaar meerdere wulpennesten in de Gete- en Velpevallei onder water te staan. Gelukkig konden enkele eieren overgebracht worden naar het Natuurhulpcentrum Oudsbergen, waar ze alsnog succesvol uitgebroed werden. Deze 11 jongen zijn nu vrijgelaten in de gebieden waar hun eieren vandaan komen. Als alles goed gaat, keren ze over twee jaar terug naar dit gebied om bij te dragen aan de lokale broedpopulatie.

​Provincie investeert in duurzame biodiversiteitsprojecten

“Om de wulpenpopulatie en andere soorten in natte valleigebieden te beschermen, werkt ​ de provincie Vlaams-Brabant samen met Natuurpunt aan de inrichting en het beheer van natuurgebieden zoals Aronst Hoek, Getevallei en Paddepoel. Het onderzoek, dat tevens kadert in het Soortbeschermingsprogramma Weidevogels van de Vlaamse Overheid, helpt om gerichte maatregelen te nemen die deze soorten kunnen ondersteunen. We blijven ons richten op het herstellen van open valleigebieden, het ontwikkelen van bloemrijke graslanden en de verdere vernatting van de Gete- en Velpevallei”, zegt Bart Nevens, gedeputeerde voor leefmilieu.

Over de wulp

De wulp is een steltloper met kenmerkende lange poten en een omlaag gekromde lange snavel. De soort verkiest open gebieden om te broeden met een mozaïek van vochtige bloemrijke graslanden. Wulpen zijn grondbroeders. Hun nest is niet meer dan een ondiep kuiltje in het gras. Ze leggen er 3 tot 4 eieren in, waarop ze een maand broeden voordat de kuikens uit het ei komen. Na 1 dag verlaten de jongen het nest al en moeten dan op zoek naar voedsel. Ze eten voornamelijk kleine insecten die ze vinden tussen de planten en op de bodem. Een bloemrijk grasland trekt veel insecten aan, wat zorgt voor een groter voedselaanbod voor de jongen. De volwassen vogels zoeken op hun beurt met hun lange snavel naar regenwormen en emelten in de bodem. Pas na 35 dagen kunnen de jongen vliegen en zijn ze zelfstandig. Wulpen kunnen tot 20-30 jaar oud worden.