Terug naar de Bron

​Op 15 september is ‘Terug naar de bron gestart’. Met dit project zetten de provincie Vlaams-Brabant, De Watergroep en de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM), samen met de gemeenten Bertem, Hoeilaart, Huldenberg, Leuven, Oud-Heverlee en Overijse, in op de herwaardering van de bronnen in de Brabantse Wouden. Maar daarvoor moeten ze eerst in kaart gebracht worden. ‘Terug naar de bron’ is een oproep aan alle inwoners van de regio om zoveel mogelijk bronnen te inventariseren.

​“De projectpartners sloegen de handen in elkaar om met het project ‘Terug naar de bron’ samen te werken aan een gezond en waterrobuust landschap. Ze gaan op zoek naar de natuurlijke waterbronnen die typerend zijn voor de regio en zeer waardevol zijn in tijde van droogte”, zegt Ann Schevenels, gedeputeerde voor ruimtelijke planning.

​Waterreservoir van Vlaanderen
​​
​Nergens anders in Vlaanderen zit er zoveel water in de grond dan in de Brabantse Wouden. Door het spel van al lang vergeten zeeën werd eerst een kleilaag en daarop een dikke zandlaag in het gebied afgezet. Het regenwater dringt eerst door de bovenste leemlaag heen en sijpelt vervolgens in de dikke laag zand daaronder. Onder dat zandpakket stoot het ingesijpelde water op een nog oudere, ondoordringbare kleilaag. Boven deze laag stapelt het water zich op, tot het na een reis van soms tientallen jaren tot zelfs meer dan honderd jaar in de valleien terug aan de oppervlakte komt. ​ ​
​

Herbronnen ​
​​
​De bronnen zijn letterlijk een bron van leven: vierkantshoeven en dorpen ontstonden bij het opborrelende water. Er werden waterputten gegraven en lange watergalerijen in de valleiflanken aangelegd. Maar door de eeuwen heen ‘verwaterde’ het belang van deze bronnen. Vandaag komt water uit de kraan, niet van een bron. Veel bronnetjes werden ingekapseld en aangesloten op de riolering. ​
​Het afvalwater raakt erdoor verdund waardoor zuiveringsinstallaties minder goed werk leveren. Bij felle regenval kan de riolering de toestroom niet aan en komt het ongezuiverde rioolwater in de omgeving terecht. Door de bronnen terug in de omgeving te brengen, verminderen we het risico op deze overstortwerking.

“Er wordt gewerkt aan de vernatting van de valleien, natuurlijke waterbronnen worden hersteld en losgekoppeld van de riolering. Zo kan het water weer in beekjes stromen en in de grond sijpelen om de grondwaterlagen aan te vullen. Dat komt niet alleen de waterkwaliteit ten goede maar draagt ook bij aan een betere waterleveringszekerheid en een klimaatrobuust landschap. Het herstellen van de waterbronnen is een eerste stap om er in de toekomst voor te zorgen dat de ‘waterbatterij’ van de Brabantse Wouden voldoende gevoed wordt. Hoog tijd dus om te herbronnen”, zegt Paul Suenens, directeur Productie en Opslag van De Watergroep.

Inventarisatie van de bronnen
​​
​“Concreet ligt de focus van het project op de inventarisatie van de bronnen via burgerparticipatie, het opmaken van een juridisch kader voor bronnen, het uitwerken van een code van de goede praktijk en een actieplan voor bronnen. Ook in Huldenberg zetten we hier op in”, zegt Danny Vangoidtsenhoven, burgemeester van Huldenberg.

Het in kaart brengen vormt een eerste stap in het herwaarderen van de bronnen en de bronlopen. Om invulling te geven aan het tweede luik, de herwaardering, startten de strategisch projecten Walden en Horizon+ 4 voorbeeldprojecten op waarbij bronwater afgekoppeld wordt van de riolering en ingezet wordt voor de voeding van het grondwater en de waterlopen. Daarnaast tasten ze de bijkomende mogelijkheden die deze bronnen bieden voor bedrijvigheid, landbouw en bewoners (drinkwater, waterbeleving, spelelement) verder af.

​Meer info: https://ruimtevoorvlaamsbrabant.be/terug-naar-de-bron

​Het project wordt gerealiseerd in nauwe samenwerking met Nationaal Park Brabantse Wouden, Regionaal Landschap Dijleland, Coördinatie Zenne en de strategische projecten WALDEN en HORIZON+.