Start restauratie Ijskelder aan Brusselse Poort in Leuven

De Leuvense ijskelders zijn terug van weggeweest. In de 18de eeuw speelde Leuven een voortrekkersrol in dit innovatieve concept. Ook zijn er verschillende ijskelders in Leuven bewaard gebleven. De ijskelder aan het talud achter het zuidelijke tolhuis van de Brusselse Poort naast de E. Remyvest krijgt nu een restauratie van de toegang. Vanaf de zomer kan men hem weer bezichtigen en vinden vleermuizen hier de komende winters ook een slaapplaats.

Erfgoed en duurzaamheid

De stadsijskelder aan de Brusselse Poort werd in 1825 gebouwd om ijs te voorzien als koortswerend en verdovend middel voor stadsziekenhuizen. Ook handelaars en consumenten konden het ijs aankopen. Vanaf 1900 was het aanbod van de ijsindustrie zo goed dat de ijskelder zijn nut verloor. Omdat de toegang aftakelde en onveilig werd, is hij in het midden van vorige eeuw afgesloten voor publiek.

“Als onroerenderfgoedgemeente investeren we gericht in waardevol erfgoed en de ontsluiting ervan. Dit landschappelijk erfgoedproject is een inspirerend voorbeeld van hoe we ons verleden teruggeven aan het grote publiek. En niet alleen de burgers profiteren hiervan, zo zijn ijskelders een geliefkoosd winterhotel voor vleermuizen. Kortom, erfgoed én duurzaamheid in één. Twee zaken die heel wat aandacht krijgen in ons ruimtelijk structuurplan, waarmee we inzetten op een leefbare, bezielde stad met respect voor groen en de couleur locale”, zegt Carl Devlies, schepen van onroerend erfgoed.

​Terug belangstelling

In 2017 heeft Regionaal Landschap Dijleland in samenwerking met het Leuvens Historisch Genootschap de toegang weer geopend en samen met de stad Leuven en de provincie Vlaams-Brabant de restauratie in gang gezet. ​
​​
​“Monumentenwacht Vlaams-Brabant inspecteerde eerst de bouwfysische toestand van dit waardevol erfgoedrelict. Op basis hiervan werd een subsidie voor de restauratie toegekend“, zegt Tom Dehaene, gedeputeerde voor erfgoed.

“Niemand kon ons enkele jaren geleden nog de exacte locatie van de ijskelder aanwijzen. Het was een stevige zoektocht en dito opgraving vooraleer we ons effectief opnieuw toegang tot de ijskelder konden verschaffen. Groot was dan ook onze verbazing en voldoening toen we de omvang en uitstekende instandhouding van dit mooi staaltje vakmanschap mochten aanschouwen”, zegt Wim Aertsen, erfgoedmedewerker van het Regionaal Landschap Dijleland.

Klaar voor de toekomst

De komende maanden krijgt het bovengrondse deel van het bouwwerk een opknapbeurt, zodat het veilig is om de kelder te bezichtigen. ​
​“We zullen ook het pad naar de kelder terug begaanbaar maken. En we plaatsen opnieuw twee houten deuren in de gang die naar de kelder leidt. Dit sassysteem, houdt de warmte beter buiten en zorgt voor een stabiel binnenklimaat. Dat is goed voor de vleermuizen die hier hopelijk hun overwinteringsplaats komen zoeken”, zegt Lalynn Wadera, schepen van openbaar groen. ​
​​
​Volgens de Europese Habitatrichtlijn moeten vleermuizen immers beschermd worden. Met deze restauratie vinden vleermuizen opnieuw een geschikte locatie om in alle rust hun winterslaap te houden.

De kelder zal in de winterperiode permanent gesloten blijven voor het publiek. Vanaf de zomer kun men, op initiatief van het Leuvens Historisch Genootschap, tijdens publieksactiviteiten, zoals de Open Monumentendag en de Nacht van de Vleermuis, of tijdens gegidste wandelingen de kelder ontdekken.