Provincie zet verder in op klimaatneutraliteit

De provincie Vlaams-Brabant keurde het klimaatactieprogramma 2020-2025 goed. Hiermee wordt de transitie richting klimaatneutrale en klimaatbestendige provincie tegen 2040 verdergezet. De provincie blijft daarvoor zowel lokale besturen, bedrijven, verenigingen als individuele burgers stimuleren en ondersteunen tot het samen behalen van die doelstellingen.

"In het Klimaatactieprogramma worden de doelstellingen van het Klimaatbeleidsplan 2040 geconcretiseerd in acties voor de nieuwe beleidsperiode en gekoppeld aan de goedgekeurde meerjarenplanning en -budgetten.  Provinciale diensten uit alle beleidsdomeinen werkten mee aan dit geïntegreerd actieprogramma", zegt  Bart Nevens, gedeputeerde voor leefmilieu.
 

Prioriteiten voor de komende beleidsperiode

Een omslag in het ruimtelijke beleid blijft  het sleutelelement om de juiste voorwaarden te scheppen voor het halen van de klimaatdoelstellingen.
“Via een participatief proces ontwikkelt de provincie een het Provinciaal Beleidsplan Ruimte Vlaams-Brabant. Centraal hierin staan principes zoals kernversterking, verhogen van het ruimtelijk rendement, behoud van de open ruimte, versterken van groen-blauwe netwerken en ruimte voor hernieuwbare energie”, zegt Ann Schevenels, gedeputeerde voor ruimtelijke planning.
Deze beleidslijnen worden verder uitgedragen en toegepast in een gebiedsgerichte aanpak, onder meer in de door Vlaanderen erkende strategische projecten.

De provincie zet verder in op een sterke uitbreiding van de hernieuwbare energieproductie via de ondersteuning van pilootprojecten, zoals in het strategisch project 'Opgewekt Pajottenland' en via goede voorbeelden op de eigen sites, zoals een biomassaverbrander met regionaal hout in Proefcentrum Pamel.
Extra aandacht gaat naar het ondersteunen van gemeenten bij het uitwerken en uitvoeren van duurzaam warmtebeleid.  Warmtenetscreenings en warmtezoneringsplannen moeten de mogelijkheden voor duurzame warmte in kaart brengen en vormen de basis van een fossielvrij warmtebeleid op lange termijn.

Mobiliteit is goed voor 44 % van de CO₂ uit­stoot.
“Door in te zetten op de fiets voor woon-werk en woon-schoolverkeer halen we de CO₂ uitstoot naar bene­den en bieden we een oplossing voor de fileproblemen in onze regio. We zetten nog sterker in op bijkomende fietssnelwegen en we brengen als streekmotor alle spelers bij elkaar voor een betere afstemming tussen de verschillende vervoerswijzen”, zegt Tom Dehaene, gedeputeerde voor mobiliteit.
Zo trekt de provincie verder aan de kar van het strategisch project Regionet Leuven en ondersteunt ze de uitbouw van mobipunten om beter de koppeling te maken tussen ruimtelijke ontwikkelingen en duurzame mobiliteit.

Ook op vlak van duurzaam wonen en bouwen blijft de uitdaging zeer groot. Woningen en grotere gebouwen zijn samen goed voor 45% van de CO₂ uitstoot.

Via het  Provinciaal Steunpunt Duurzaam Wonen en Bouwen wordt samen met de bouwsector en  diverse partners verder gewerkt aan het adviseren en begeleiden van energische renovaties, zowel van particulieren als gemeenten. Extra aandacht gaat naar circulair en klimaatadaptief bouwen.

Voor maatschappelijk kwetsbare groepen zorgt de provincie voor een intensieve renovatiebegeleiding via het inzetten van renovatiebegeleiders en toeleiding naar de nodige financiering. 

Pilootprojecten over woningdelen, kleinschalig wonen en collectieve renovatie worden verder gestimuleerd en ondersteund.  

Om de klimaatdoelstellingen te halen is er ook nood aan innovatie binnen een koolstofarme en circulaire economie. Daarvoor werkt de provincie verder aan de uitbouw van het Cleantech-netwerk en geeft ze subsidies voor innovatieve projecten met focus op energie, mobiliteit en circulaire economie.  Via het Milieu-infopunt voor de KMO (miK) informeert en ondersteunt ze bedrijven bij hun stappen richting klimaatneutraliteit.

Veel aandacht gaat ook naar een klimaatbestendig maken van de  provincie door het landschap weerbaar te maken voor de gevolgen van klimaatverandering, zoals overstromingen, hitte en verdroging.

Acties rond het realiseren van groen-blauwe netwerken, een natuurlijk en veerkrachtig watersysteem, de bestrijding van erosie en meer groen in de bebouwde omgeving staan hier centraal.

“In het klimaatactieprogramma zijn ook acties opgenomen over duurzame en lokale landbouw en duurzame voeding en consumptie”, zegt Monique Swinnen, gedeputeerde voor land- en tuinbouw. “Door het stimuleren en promoten van de korte keten en van streek- en hoeveproducten verkleinen we de voedselkilometers. Verder ondersteunen en sensibiliseren het Proefcentrum Pamel en het Praktijkpunt Landbouw in Herent de land- en tuinbouwers door energietoepassingen met onder meer biomassa in de praktijk te brengen en door duurzame en innovatieve teelten en technieken te introduceren".

Provincie als streekmotor

De provincie speelt een belangrijke stimulerende en ondersteunende rol en zet verder in op haar rol als streekmotor en coach van de gemeenten bij hun klimaatbeleid.

64 Vlaams-Brabantse gemeenten ondertekenden in oktober het nieuwe klimaatengagement. Concreet engageren ze zich om minder CO₂ uit te stoten, door energie te besparen, het gebruik van fossiele brandstoffen af te bouwen, in te zetten op hernieuwbare energie en te kiezen voor efficiënte, schone technieken. Daarnaast willen ze ook de effecten van de klimaatverandering milderen en sterker inzetten op adaptatie. Zij kunnen rekenen op de provinciale expertise om hen te begeleiden bij de opmaak van de volgende gemeentelijke klimaatactieplannen tot 2030.

Ook bedrijven, kennisinstellingen, scholen, middenveld en burgers zijn essentieel om de klimaatambities waar te maken.
De provincie speelt hierbij als facilitator een belangrijke rol door samenwerkingen op te zetten en klimaatacties te ondersteunen. Via het vernieuwde provinciaal subsidiereglement voor duurzame klimaatprojecten ondersteunt de provincie projecten van gemeenten, verenigingen en scholen die bijdragen aan het behalen van de klimaatdoelstellingen.

Heel wat bevoegdheden die belangrijk zijn voor het klimaatbeleid liggen niet bij de provincie maar bij de federale of Vlaamse overheid. De provincie zal haar rol als aanjager van deze hogere overheid verderzetten en knelpunten en barrières blijvend aankaarten.

De provincie gaat  zelf het goede voorbeeld geven. Zo keurde ze een nieuwe energiebeleidsverklaring goed voor de eigen gebouwen, gaat ze het wagenpark vergroenen en een duurzaamheidstoets invoeren voor het aankoopbeleid.
 

Vlaams-Brabant klimaatneutraal in 2040

Het ‘Klimaatbeleidsplan 2040’ vormt de leidraad om te evolueren naar een klimaatneutraal en klimaatbestendig Vlaams-Brabant. Daarbij is het de ambitie om tegen 2040 een vermindering van de CO₂-uitstoot van minstens 80% te realiseren ten opzichte van 2011.

De provincie wil dit bereiken door te zorgen voor extra dynamiek in de regio en het voeren van een eigen klimaatbeleid bovenop het Europees, federaal en Vlaams beleid. 

Een sterk klimaatbeleid stimuleert immers innovatie, versnelt de invoering van schone technologieën, vermindert de energie- en materialenafhankelijkheid, zorgt voor een toekomstgerichte circulaire en sterkere regionale economie, creëert kennisopbouw en jobs en maakt onze leef- en werkomgeving aangenamer, groener en gezonder.

Blijven meten is weten

De vermindering van de CO₂-uitstoot en de evolutie van de geproduceerde hoeveelheid hernieuwbare energie worden jaarlijks gemonitord.  Op deze manier kan de evolutie ten opzichte van de nulmeting en de vooruitgang van de doelstellingen in beeld gebracht worden.

“Op basis van deze monitoring en evaluatie, nieuwe inzichten of onderzoek kunnen de doelstellingen en acties worden bijgestuurd.  Klimaatbeleid is immers dynamisch beleid”, besluit gedeputeerde Bart Nevens.