Nog steeds minder welzijn in Vlaams-Brabant

Heeft een inwoner van Vlaams-Brabant bij tegenslag evenveel kans op goede hulpverlening als elders in Vlaanderen? De provincie Vlaams-Brabant bracht het aanbod van verschillende delen van de welzijns- en zorgsector systematisch in kaart. Opvallend is dat, na jarenlange inspanningen, de historische achterstand in Halle-Vilvoorde, nog steeds niet is weggewerkt.

Nog steeds achterstand in welzijnsaanbod

Vlaams-Brabant, en vooral de brede rand rond Brussel, kent een historische achterstand op het vlak van zorg- en welzijnsaanbod.

“We brengen al 13 jaar dit aanbod in kaart. Verschillende initiatieven, zowel vanuit het Vlaamse als het provinciale niveau, moesten in de voorbije jaren bijdragen aan het wegwerken van de tekorten. Ondanks al deze inspanningen merken we in onze kersverse analyse dat deze maatregelen nog steeds niet in alle sectoren tot een gelijkschakeling met de rest van Vlaanderen hebben geleid. Vooral in het algemeen welzijnswerk, de bijzondere jeugdbijstand, de centra voor kinderzorg en gezinsondersteuning, de sector personen met een handicap en de centra voor geestelijke gezondheidszorg is de inhaaloperatie nog onvoldoende is ingezet”, zegt Tom Dehaene, gedeputeerde voor Data & Analyse.
 

In het algemeen welzijnswerk heeft Vlaams-Brabant nog steeds een achterstand ten opzichte van andere provincies. Deze achterstand is volledig toe te schrijven aan de regio Halle-Vilvoorde, dat grotendeels samenvalt met het werkingsgebied van CAW Halle-Vilvoorde. Toch maakt Vlaams-Brabant bij de volgende uitbreiding geen kans op extra middelen.

Op het vlak van jongerenwelzijn kampt Vlaams-Brabant, en bij uitstek het arrondissement Halle-Vilvoorde, reeds geruime tijd met een achterstand ten opzichte van de andere provincies, en dit voor alle typemodules, zoals verblijf, begeleiding, dagopvang en diagnostiek, binnen de organisaties van bijzondere jeugdzorg (OVBJ), de onthaal-, oriëntatie en observatiecentra (OOOC) en de Centra voor Integrale Gezinszorg (CIG). In de afgelopen jaren was er hier en daar wel groei op te tekenen, maar de cijfers tonen aan dat er ook de volgende jaren nog veel inspanningen nodig zullen zijn om de achterstand in te halen.

Voor de Centra voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning zien we vooral in het residentiele aanbod een grote achterstand in Vlaams-Brabant. In het arrondissement Halle-Vilvoorde is er zelfs geen korte opvang voorhanden en ook crisisopvang ontbreekt er.

Tot en met 2012 zien we bij de Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg een inhaalbeweging in de provincie-Vlaams-Brabant. Helaas is er sindsdien een terugval zodat Vlaams-Brabant het minst aantal VTE heeft per 10.000 inwoners. Ook in deze sector gaat het vooral om een achterstand in het arrondissement Halle-Vilvoorde. Deze trend zet zich ook verder bij de psychiatrische verzorgingstehuizen en initiatieven voor beschut wonen.

In de sector personen met een handicap werd in 2017 de persoonsvolgende financiering ingevoerd. Personen met een handicap krijgen nu zelf een budget ter beschikking om de gewenste ondersteuning in te kopen. Heel wat mensen wachten echter nog op een budget, en kunnen dus nog geen beroep doen op de ondersteuning die ze nodig hebben.
Als gevolg daarvan krijgen heel wat voorzieningen plaatsen die vrij komen of nieuwe plaatsen niet ingevuld omdat mogelijk kandidaten nog wachten op een budget. Bovendien blijkt het nu heel moeilijk om na te gaan of er een goede afstemming is van het regionale zorgaanbod op de bestaande ondersteuningsvragen. De vraag of er een voldoende en gepast zorgaanbod aanwezig is in elke regio, kan op dit moment dus niet beantwoord worden.
 

Vlabinvest moet de nood lenigen

In het Vlaamse regeerakkoord wordt de achterstand in Halle-Vilvoorde expliciet vernoemd en wordt er een geïntegreerd beleid aangekondigd voor de inwoners van de Vlaamse Rand.
Sinds 1 januari 2018 werkt Vlabinvest, in het kader van haar zorgopdracht, daadwerkelijk aan het wegwerken van de historische achterstand in de zorgvoorzieningen in de provincie Vlaams-Brabant en in het bijzonder in de Vlaamse Rand.

“Vlaanderen voorziet jaarlijks 2.500.000 euro die wij bij Vlabinvest als subsidies uitkeren voor investeringen in gronden, gebouwen en de inrichting van welzijns- en zorgvoorzieningen die een bijkomend of verbeterd zorgaanbod creëren”, zegt Bart Nevens, gedeputeerde voor Vlabinvest. “Willen we de historische zorgachterstand in Vlaams-Brabant effectief wegwerken dan is een verdubbeling van de middelen aan de orde. We zullen ook de volgende Vlaamse minister van welzijn daarom op deze achterstand blijven wijzen”. 

Monitoring blijft nodig

De versnippering op Vlaams niveau en de verschillende hervormingen in de welzijns- en zorgsectoren maken het niet eenvoudig om een globaal beeld te krijgen op de situatie van het aanbod. Het blijft noodzakelijk om op het niveau van regio’s te wijzen op het samenkomen van de tekorten, zoals in Halle-Vilvoorde het geval is, omdat mensen met een zorgnood er meer kans hebben om in de kou te blijven staan.