Nog steeds ijs na 8 maanden experiment in ijskelder Arenberg.

Op 17 januari werd de historische ijskelder van het kasteel van Arenberg in Heverlee met 35 ton ijs gevuld. Vandaag opent het Regionaal Landschap Dijleland de ijskelder opnieuw. Het resultaat mag er zijn: na 8 maanden is er nog steeds ijs in de ijskelder. Tijdens de Open Monumentendag van 8 september kan het grote publiek de ijskelder ontdekken.

Experimenteren met ijs

‘We wilden met dit unieke erfgoedexperiment de effectieve werking van een ijskelder nagegaan. Met sensoren en een maandelijkse controle hielden we het smeltproces nauwlettend in de gaten’, zegt Wim Aertsen, projectmedewerker van het Regionaal Landschap Dijleland en initiatiefnemer van het experiment.

Het ijs bleef acht maanden bewaard. De eerste maanden van het experiment smolt het ijs zeer geleidelijk en binnen de te verwachten marges. De temperatuur bovenaan in de ijskelder bleef lange tijd relatief constant, met een beperkte stijging van 4°C (januari) tot 6°C (mei). Vanaf mei, maar vooral in de warme maanden juni en juli, was er toch een stevige versnelling in temperatuurstijging, tot zelfs 12°C eind juli. Het smeltproces begon te versnellen met een sterke daling van de ijsreserve als gevolg.
​Nu, 8 maanden later, is er nog net een laatste restje ijs in de ijskelder. Geen volledig jaar dus, maar wel een mooi resultaat.

Enkele factoren die ervoor zorgden dat het ijs sneller smolt dan verwacht zijn het feit dat de ijskelder van Arenberg geen ventilatieopening heeft waardoor de vochtige lucht niet kon worden afgevoerd en dat de zomer extreem warm was met recordtemperaturen boven de 40°C.

​Bewaren en herbestemmen van waardevol erfgoed 

‘We hechten veel belang aan het behoud van ons waardevol niet-beschermd erfgoed en de ontsluiting ervan. Dit erfgoedproject is een inspirerend praktijkvoorbeeld voor de manier waarop men het publiek laat kennismaken met onroerend erfgoed. Het Regionaal Landschap kon zowel voor het herstel van de ijskelder als voor dit experiment rekenen op provinciale subsidies’, zegt Tom Dehaene, gedeputeerde voor erfgoed.
​Voor het herstel was dat 8.345 euro en voor de ontsluiting 12.500 euro.

​‘Het Regionaal Landschap Dijleland heeft veel ​ ervaring met het herstel van ijskelders en de daaraan gekoppelde herbestemming als winterverblijfplaats voor vleermuizen. Niet alleen de ijskelder van het Kasteel van Arenberg werd afgelopen jaren gerestaureerd ook die van de Brusselsepoort in Leuven en enkele andere exemplaren binnen het Dijleland’, zegt Bart Nevens, gedeputeerde voor leefmilieu en voorzitter van het Regionaal landschap Dijleland. ​
​

Ijskelders en meer op de Open Monumentendag

Tijdens de Open Monumentendag van zondag 8 september zijn zowel de ijskelder van Arenberg als deze aan de Brusselsepoort in Leuven geopend voor het publiek. Men krijgt er uitleg over het ijsexperiment, de functie van een ijskelder en de herbestemmingsmogelijkheden voor vleermuizen. De bezoeker krijgt er een gekoeld drankje van Ritchie, de limonade van vroeger of een heerlijk ijsje. Gekoeld met ijs uit de ijskelder.

Op het grasplein voor het Arenbergkasteel staat ook een ‘speleobox’. De wachters van Monumentenwacht Vlaams-Brabant bouwden een zolder na om het publiek te laten kennismaken met hun werking. Gewapend met een lampje kan men op zoek naar foto's die de wachters tijdens hun inspecties maakten. 

Ook op andere locaties in Vlaams-Brabant komt men meer te weten over de werking van de monumentenwachters: in Grimbergen, Wakkerzeel (Haacht) en Hoeilaart.