Nellebeek in Overijse ideale waterloop voor bedreigde rivierdonderpad
De bedreigde, maar Europees beschermde, rivierdonderpad doet het goed in de Nellebeek in Overijse. Dat blijkt uit de afvissingsresultaten van 23 september waarmee de populatie van deze vis wordt gemonitord. De rivierdonderpad kreeg een nieuwe kans in deze waterloop dankzij het kweekprogramma van Agentschap Natuur en Bos en de natuurlijke herinrichting van de beek door de provincie Vlaams-Brabant.
Beschermde rivierdonderpad werd met succes geherintroduceerd in Overijse
De rivierdonderpad is een Europees beschermde vis die in het Vlaamse deel van het Dijlebekken volledig verdwenen was door onvoldoende water- en leefomgevingskwaliteit. Om deze soort in stand te houden, werd de rivierdonderpad via een kweekprogramma van Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek geherintroduceerd in de Nellebeek en gemonitord door Agentschap Natuur en Bos.
“In het kader van de opvolging van deze populatie wordt de Nellebeek om de zoveel tijd bemonsterd door middel van elektrisch vissen. Op die manier worden vissen die in de buurt zwemmen enkele seconden verdoofd en kan men zo onder meer de rivierdonderpadpopulatie analyseren naar zowel populatiedichtheid en -structuur. Zo kan men een soort een score toekennen die aangeeft hoe goed de populatie het doet”, zegt Seger Van Mileghem, visserijdeskundige van Agentschap Natuur en Bos.
Resultaten bevissing Nellebeek
"We vingen zowel jonge als volwassen exemplaren van de rivierdonderpad. En dit in verschillende lengte- en leeftijdsklassen. Dit wijst op een goede populatiestructuur met goede natuurlijke voortplanting", zegt Seger Van Mileghem van Agentschap Natuur en Bos.
Ook kopvoorn en serpeling, regionaal belangrijke soorten, werden gevangen in verschillende leeftijdsklassen. Daarnaast werd ook de driedoornige stekelbaars gevangen.
Populaties van soorten kunnen in kwaliteit beoordeeld worden via de lokale staat van instandhouding (LSVI). Voor rivierdonderpad stelde het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) volgende criteria op voor een goede lokale stand van instandhouding:
- Populatiedichtheid: men treft meer dan 0,3 individuen rivierdonderpad per afgevist vierkante meter aan.
Op 23 september werden vier tracés van 50 meter lengte afgevist, goed voor 355 vierkante meter beviste oppervlakte, met 326 gevangen rivierdonderpadden in totaal. - Populatiestructuur: men treft alle drie lengteklasses aan (kleiner dan 5,5 cm, tussen de 5,5 en 7,5 cm en groter dan 7,5 cm) en meer dan 50% van de gevangen individuen zijn jonge vissen (kleiner dan 5,5 cm).
"Aan beide criteria is op 23 september voldaan. Besluit van deze bevissing is dat de Nellebeek een geschikte leefomgeving is voor stroomminnende vissoorten, zoals de Europees beschermde rivierdonderpad", zegt Seger Van Mileghem van Agentschap Natuur en Bos.
Natuurlijke herinrichting creëerde basis terugkeer vissen
De provincie Vlaams-Brabant liet de Nellebeek in Overijse in 2023 herinrichten zodat de natuurlijke structuur van deze waterloop hersteld werd.
De oevers van de beek werden ecologisch heringericht en het vismigratieknelpunt ter hoogte van de Schapenweg weggewerkt.
“En over een lengte van 315 meter werden alle betonnen elementen uit de waterloop gehaald waardoor de ecologische kwaliteit er sterk kon verbeteren”, zegt Tom Dehaene, gedeputeerde voor waterlopen. “Dit maakte de herintroductie van vissen in deze beek mogelijk.”
Tom Dehaene
Seger Van Mileghem
Peter Maris
Frank Ilsbroux