BotaniCo, De Notenkraker, De Sijs en Wijg & Co, cohousen in vier varianten
Woningdelen is in opmars
Gemeenschappelijk wonen is vandaag in volle opmars. Het is één van de oplossingen om wonen in de toekomst betaalbaar te houden. In Leuven zijn er verschillende projecten actief, zoals BotaniCo, Notenkraker, De Sijs en Wijg & Co.
Vlaams-Brabant kampt met grote uitdagingen op het vlak van wonen. Ze is niet alleen de duurste Vlaamse provincie om te wonen, bovendien leggen de verwachte 100.000 extra inwoners voor de komende 15 jaar extra druk op de woonmarkt. Een huisje met tuin voor elk gezin is daarom niet langer mogelijk en wenselijk.
Woningdelen speelt in op maatschappelijke trends
Diverse vormen van woningdelen kunnen een antwoord bieden op vereenzaming, vergrijzing, gezinsverdunning, het mobiliteitsvraagstuk en de vraag naar betaalbaar of solidair wonen. Ze gaan verloedering van waardevol patrimonium tegen en kunnen helpen bij het streven naar klimaatneutraliteit.
Samenhuizen is niet enkel een 'stedelijke' ambitie
Ook wonen in de kernen van onze dorpen en steden moet ervoor zorgen dat de bebouwing niet verder versnippert en de open ruimte aantast. Het zorgt voor leefbare kernen en voorkomt mobiliteitsproblemen.
Gemeenschappelijk wonen is in opmars
Gemeenschappelijk wonen is in opmars. Uit onderzoek blijkt dat 50 à 67 % van de bevolking bereid is tot het delen van de tuin. 20 à 35 % heeft interesse in het delen van woonruimte.
Cohousen is één vorm van gemeenschappelijk wonen waarbij huishoudens zelfstandige wooneenheden bewonen en daarnaast ook gebruik maken van uitgebreide gedeelde leefruimtes, zoals keukens, eetzalen of andere ruimtes voor gemeenschappelijk gebruik die in sommige gevallen ook voor niet-bewoners worden opengesteld.
Provincie en stad steunen woningdelen
“We hebben een lange traditie in het ondersteunen van woningdelen”, zegt Gunther Coppens, gedeputeerde voor wonen. ”Reeds 33 zulke woonprojecten kregen financiële en inhoudelijke steun. We bieden momenteel ook, samen met Samenhuizen vzw, gratis ‘Begeleiding-op-Maat’ aan voor gemeentebesturen".
De stad Leuven ondersteunt al enige tijd het gemeenschappelijk wonen in haar lokaal beleid.
“We hechten al langer belang aan gemeenschappelijk wonen, maar met de ondertekening van het charter Samenhuizen 2.0 vorig jaar gaven we officieel het signaal dat we de komende jaren de barrières voor samenhuizen zullen aanpakken en deze vorm van wonen zullen ondersteunen en stimuleren”, aldus Leuvens schepen van wonen Lies Corneillie.
Zo realiseert de stad via AG Stadsontwikkeling Leuven nieuwe woonprojecten en onderzoekt ze de mogelijkheden van nieuwe woonvormen. Bij geschikte gronden gaat ze na of deze gronden via een projectoproep kunnen worden toegekend aan een bouwgroep die een samenhuisproject wil realiseren.
AG Stadsontwikkeling Leuven gaf bijvoorbeeld de site van De Sijs aan de Geldenaaksebaan in erfpacht. Cohousinggroep De Sijs realiseerde er een ecologisch cohousingproject.
“Daarnaast gingen we de voorbije maanden op zoek naar een organisatie die een collectief woonproject met sociaal oogmerk wil realiseren op het terrein van de voormalige basisschool De Boomgaard in Kessel-Lo. Livez (Leuvens Initiatief Voor Eerlijke Zorg) zal op de site een inclusief woonproject realiseren waar mensen met verschillende zorgnoden samenwonen met niet-zorgbehoevenden en buurtbewoners. Op die manier geven we verder invulling aan het charter Samenhuizen dat we ondertekenden”, aldus schepen Corneillie.
Daarnaast promoot de stad met een jaarlijkse campagne “solidair verhuren”. Wie een kamer, appartement of hele woning leeg heeft staan, kan die aan een iets lagere prijs verhuren aan wie het door omstandigheden wat moeilijker heeft.
Vier Leuvense cohousingsprojecten in het vizier
Wat kunnen we leren uit concrete voorbeelden in cohousen? Met die vraag brachten lokale besturen op 11 mei een bezoek aan vier cohousingprojecten in Leuven, een initiatief van 3Wplus en Samenhuizen vzw.
BotaniCo
Cohousing BotaniCo bevindt zich op de site van de oude stadsschool op de Kapucijnenvoer, de toekomstige Hertogensite.
Samen omvat het 28 bijna-energieneutrale woningen en uitgebreide gemeenschappelijke delen zoals een commonhouse, een thuiswerkplek, een wasplaats, een tuin en een fietsenstalling.
De groep van bewoners is divers. Er zijn gezinnen, koppels en alleenstaanden. Sommige woningen worden verhuurd. Het werd opgeleverd in 2020.
De Notenkraker, Janseniushof
De Notenkraker telt dertien appartementen, elk met terras, en een gemeenschappelijke tuin. In hartje Leuven werd in september 2018 op de gloednieuwe Janseniussite, dicht bij het openbaar vervoer en op fietsafstand van de winkelstraten en alle mogelijke faciliteiten, de eerste steen gelegd van het eerste Abbeyfieldhuis in Vlaanderen: De Notenkraker. In december 2019 trokken de zestien bewoners in hun appartement. Alle appartementen zijn momenteel verhuurd.
De Sijs, Geldenaaksebaan
Cohousing De Sijs is gelegen vlakbij een kwalitatief groengebied van de Abdij van Park en aan de rand van de Leuvense binnenstad.
Het zijn 12 compacte nieuwbouw BEN-woningen. Het ‘Sijsgebouw’, met de collectieve ruimtes langsheen een L-vormige circulatie-as, bevordert ontmoeting. Een half-verzonken multifunctionele parkeerruimte is gelinkt aan de gemeenschappelijke tuin.
Dit project is gelanceerd via een projectoproep van de stad Leuven. De groep heeft de grond in erfpacht voor 99 jaar. Het werd opgeleverd in de zomer van 2020.
Wijg & Co is een modern en ecologisch cohousingproject in Wijgmaal op de grond van de voormalige feestzaal Ter Wichmaele, Het omvat een binnengebied van 1,3 ha, volledig in het groen, op fietsafstand van Leuven en vlak bij Wijgmaal-station.
Het zijn 33 units en 4 inclusiestudio’s van Oak Tree Projects cv.
De groep deelt ook een professionele keuken, ruimte voor coworking, gastenkamers, een wassalon en een atelier. Het is een warme plek waar jong en oud zich kunnen thuis voelen. Toegankelijkheid en ecologie gaan hierbij hand in hand. Het project werd dit jaar opgeleverd.
Meer info: Woningdelen | Provincie Vlaams-Brabant (vlaamsbrabant.be)
Gunther Coppens
Lies Corneillie
Trui Maes
Jan Velleman
Kathleen Van der Veken
Frank Ilsbroux