Biodiversiteit in het FeliX Art & Eco Museum, in de lijn van de boer-schilder Felix De Boeck
Op 21 februari werd het biodiversiteitsdossier bij FeliX symbolisch afgesloten door de aanplant van een hoogstamappelboom vóór het FeliX Art & Eco Museum in Drogenbos. Dit dossier, ingediend door Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei, werd in maart 2021 goedgekeurd door de provincie Vlaams-Brabant, die hiervoor een subsidie van 36.000 euro toekende. Het Regionaal Landschap, de gemeente Drogenbos en het museum droegen elk 4.000 euro bij om samen te werken aan meer biodiversiteit op het erf van Felix De Boeck, een kleine groene oase van 5 ha in een sterk verstedelijkte gemeente, meteen ook het enige stuk openbaar groen dat op deze manier maximaal gevaloriseerd kon worden voor de inwoners van Drogenbos en de bezoekers van het museum.
Haast meteen na de goedkeuring van het dossier werd een koeienweide aangelegd in de hoogstamboomgaard van Felix De Boeck. Sinds 2021 grazen er dan ook steevast van de lente- tot de herfstmaanden twee koeien in de boomgaard. Een uiterst mooi project naar lokale verankering toe, waarbij de buurtbewoners en de lokale scholen op een participatieve manier een sociale verantwoordelijkheid opnamen voor de zorg van de koeien. De koeien maakten het ook praktisch mogelijk om een heuse gezamenlijke appelpluk te organiseren, die jaarlijks terugkeert. Sensibiliseren voor korte keten, erfgoed en de ideeën van Felix De Boeck die zijn boomgaard ook openstelde voor de buurt in moeilijkere tijden. Deze aanpak werd ook in de nationale pers onder de aandacht gebracht. In de zomer van 2023 verscheen er in DS Weekblad het artikel ‘Een museum dat appelplukdag houdt’ in de reeks Kunstenaarstuinen.
Voor de koeien werd in 2022 ook een tweede weide aangelegd, zodat ze tijdens hun verblijf kunnen alterneren, en we dat deel van het natuurdomein ook via natuurlijke begrazing kunnen onderhouden, wat uitzonderlijk gunstig is in het kader van biodiversiteit. De fruitbomen kregen extra bescherming, en er werden in 2022 en 2023 ook extra fruitbomen aangeplant. Authentieke variëteiten, zorgvuldig uitgekozen door het Regionaal Landschap en de ecoloog van Kiemkracht, de firma die de werken uitvoerde via sociale tewerkstelling. Een manier van werken die zowel de gemeente Drogenbos en het museum heel erg waardeert, ook voor het onderhoud van het natuurdomein, waar Kiemkracht een vaste waarde is.
Zij zorgden binnen het biodiversiteitsdossier voor de heraanleg van de kruidentuin van Felix, zodat bezoekers op een overzichtelijke manier kennis kunnen maken met acht verschillende kruiden met hun specifieke eigenschappen. Voor het onderhoud van de kruidentuin staan vrijwilligers in, en het mooie aan dit project is dat dit volledig bottum-up is gegroeid. De kruidentuin wordt ook pedagogisch ingezet, binnen de natuurwandelingen die deel uitmaken van het educatief pakket voor scholen ‘Een dag bij FeliX’ of tijdens de vakantiestages. De kruidentuin communiceert met de moestuin, een ander project dat mogelijk werd gemaakt door het Plattelandsfonds, en waar vijf gezinnen hun eigen perceel hebben om aan ecologische en circulaire landbouw te doen, kleinschalig en met respect voor het ritme van de natuur, zoals Felix De Boeck dat ook deed.
De cirkel was heel belangrijk in het artistieke oeuvre van Felix De Boeck, het circulaire in de hele werking van het museum, in het bijzonder binnen de optiek van biodiversiteit. Van een kalfje dat in juni 2022 in de boomgaard van Felix werd geboren, en dat samen met een ander osje in 2023 en de volgende jaren steeds zal terugkomen naar het erf van Felix, tot het streven van het museum naar vergroening van het jaren 1990 museumgebouw. De afgelopen maand werd er volop aan ontharding gedaan in de voortuin van het museum, waar de gerecupereerde betontegels een aangename zitplek vormen aan de ‘Bellefleur de Flandres’ die op 21 februari 2024 wordt aangeplant door de sterkhouders van dit project: de provincie Vlaams-Brabant, Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei, de gemeente Drogenbos en het FeliX Art & Eco Museum. Met een knipoog naar de beschermde hoeve van Felix De Boeck werd aan het museum ook een blauwe regen aangeplant, zodat ook daar de cirkel rond is.
Binnen het biodiversiteitsdossier kijken we ook volop naar de toekomst: meer vergroening in de museumtuin, bloembollen op het grote perk aan de Kuikenstraat en pedagogisch materiaal en workshops rond insectenhotels en onze koesterburen om ook de allerkleinsten te sensibiliseren voor het belang van een variëteit aan groen en duurzaamheid.
Bart Nevens
Lennert Destadsbader
Frank Ilsbroux