3 Gewesten, 2 provincies en tal van partners werken samen om de natuur in het intergewestelijke gebied van de Brabantse Wouden te versterken.

Op 31 mei diende de Vlaamse coalitie Brabantse Wouden haar kandidatuur in voor een erkenning als Nationaal Park. Dankzij een goede samenwerking ontstond er een intergewestelijke dynamiek om de natuur in het gebied van de ‘Brabantse Wouden te versterken. Om het indienen van het kandidaatsdossier en deze samenwerking in de kijker te zetten en te vieren, werd op woensdag 7 juni in Groenendaal een officieel moment georganiseerd in aanwezigheid van de betrokken partners van de drie gewesten, waaronder ook de natuur- en milieuverenigingen en hun vrijwilligers die binnen dit project een belangrijke rol spelen.
​​
​Ondertekening van een intergewestelijke intentieverklaring voor de Brabantse Wouden
​
​De 3 gewesten en de 2 provincies bezegelden hun samenwerking met de ondertekening van een intergewestelijke intentieverklaring voor de Brabantse Wouden. In deze tekst maken zij afspraken over gezamenlijke ambities voor de natuur in een gebied van 46.000 ha. met een gemeenschappelijke geschiedenis. Ze verbinden zich ertoe om concreet samen te werken aan de bescherming van bossen, habitats, soorten en rivieren.
​Het behoud en de herontwikkeling van de ecologische verbindingen tussen de 3 bossen: Hallerbos, Zoniënwoud en Meerdaalwoud zijn cruciaal voor de biodiversiteit. In deze dichtbevolkte regio zijn zulke verbindingen belangrijk voor zowel de fauna als voor de mens.
​​
​Een gemeenschappelijke visie voor de regio Brabantse Wouden ​
​
​In Vlaanderen keurde de provincie Vlaams-Brabant, samen met de partnerorganisaties van de gebiedscoalitie en 12 gemeenten, het masterplan voor de oprichting van het Nationaal Park Brabantse Wouden goed. Dit masterplan werd op 31 mei 2023 ingediend bij de Vlaamse minister. De beslissing wordt tegen het einde van dit jaar verwacht.
​Het project van de Brabantse Wouden vormt een uitzonderlijk sterke gebiedscoalitie. De provincie Vlaams-Brabant, de grootste natuurbeheerders waaronder Agentschap voor Natuur en Bos en de betrokken gemeentebesturen bundelen de krachten, schreven een masterplan voor 24 jaar en een operationeel plan voor 6 jaar. Plannen die er trouwens nooit gekomen zouden zijn zonder ook de enthousiaste inzet en de vele uren werk door de vrijwilligers van de Vrienden van Heverleebos en Meerdaalwoud. De wijze waarop men wil samenwerken werd in een overeenkomst beschreven.
​In deze plannen wordt de toekomstvisie voor het Nationaal Park geschetst. Daarin wordt luidop gedroomd over ambitieuze projecten die bijdragen aan uiteenlopende aspecten als betere waterkwaliteit en waterberging, aan verbindende landschappen en lokale voedselproductie, aan een gezonde, groene leefomgeving en verbeterde erfgoedzorg.
​​
​Aan Waalse kant heeft de provincie Waals-Brabant, in samenwerking met de Vlaamse coalitie, zopas de laatste hand gelegd aan een visie over de ontwikkeling van biodiversiteit en ecologische verbindingen op zijn grondgebied. Dit gebeurde als gevolg van de sterke mobilisatie die ontstaan is in het kader van de kandidatuur voor een Nationaal Park aan Waalse zijde - die jammer genoeg niet geselecteerd werd - en om een coherente intergewestelijke visie te hebben.
​In samenwerking met alle spelers die betrokken zijn bij de Waalse coalitie is een operationeel plan bepaald voor de verdichting van het ecologische netwerk in hun projectgebied. Dit plan bestaat uit 15 prioritaire acties tussen nu en 2032 en stappenplannen voor elk van de ecologische verbindingen en kerngebieden. Sommige van deze acties zijn al lopende.
​​
​Voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is het ecologische netwerk en de intergewestelijke ontsnippering van het Zoniënwoud ook van prioritair belang. In samenwerking met Beliris wordt momenteel de aanleg bestudeerd van een ecoduct van ongeveer 60 meter breed over de Terhulpensesteenweg. Hierdoor zullen de drie zones van het bosreservaat van Grippensdelle opnieuw met elkaar verbonden worden en zal de ecologische versnippering van het Zoniënwoud en bij uitbreiding van de Brabantse Wouden worden tegengegaan.
​​
​De sprekers benadrukten het belang van de natuur en van de samenwerking om deze natuur in de dichtbevolkte Brabantse regio te beschermen:
​“De Brabantse Wouden hebben internationale allure en goede aanknopingspunten voor de unieke kwaliteiten van het gebied. Het gebied omvat bijvoorbeeld de grootste oppervlakte aan eeuwenoud bos in Vlaanderen met het daaraan gekoppelde rijke planten- en dierenleven. Er is ook een zeer hoge concentratie holle wegen en een uitzonderlijk hoog aantal monumentale bomen.", zegt Bart Nevens, gedeputeerde voor leefmilieu van de provincie Vlaams-Brabant.
​​
​"Ik ben verheugd over de ondertekening van de intergewestelijke intentieverklaring, die blijk geeft van ons engagement om het essentiële leefmilieu van de Brabantse Wouden in stand te houden. Het is noodzakelijk dat we vastberaden en in nauwe samenwerking met alle betrokken actoren handelen om onze bossen robuuster en wendbaarder te maken in het licht van de klimaatverandering, ongeacht regionale of taalkundige grenzen. De ecosysteemdiensten die bossen leveren zijn talrijk en van onschatbare waarde, of het nu gaat om het klimaat, de biodiversiteit, de bio-economie of ons welzijn. We hebben de verantwoordelijkheid om dit kostbare en vitale erfgoed te behouden voor onszelf en voor toekomstige generaties.”, verklaart Waals minister van Leefmilieu, Natuur en Bosbeheer, Céline Tellier.
​​
​Marc Bastin, gedeputeerde voor Leefmilieu van de Provincie Waals-Brabant verklaart als volgt; "Waals-Brabant is altijd aandachtig geweest voor de bescherming van het leefmilieu en voor de ontwikkeling van het ecologische netwerk. Het gebied ‘Forêts du Brabant’ beslaat het grootste deel van de noordelijke rand van Waals-Brabant. De natuuroppervlakte komt overeen met een derde van het provinciale grondgebied en strekt zich uit over 11 Waals-Brabantse gemeenten. Overtuigd van het ecologisch belang van het project ‘Brabantse Wouden’ en met het oog op een doeltreffende, duurzame en permanente samenwerking, was het niet meer dan normaal dat Waals-Brabant zich bij de ontwikkeling tot Nationaal Park aansloot".
​​
​“Vandaag zetten we een belangrijke stap ten voordele van de bescherming van onze bossen. Ik ben blij dat ik samen met mijn Vlaamse en Waalse collega's vooruitgang kan boeken om dit prachtige natuurlijke erfgoed te beschermen en de biodiversiteit te vergroten. Flora en fauna kennen geen gewestgrenzen. Daarom is het essentieel om de verschillende bossen van deze regio opnieuw met elkaar te verbinden zodat soorten zich vrij kunnen bewegen, want onze toekomst hangt af van de rijkdom van dit levend erfgoed.”, aldus Brussels Minister van Leefmilieu, Alain Maron.